Hoe ik mij een weg door Songkran heb gegeten.
Het Thaise Nieuwjaar biedt een duizelingwekkende variatie aan gerechten die de levendige geest van het land belichamen.
De eerste plens kwam volledig onverwacht. Het ene moment wandelde ik door de straten van het oude Bangkok, vol bewondering voor de gouden tempels en bruisende markten en het volgende moment was ik doorweekt van top tot teen. Een ondeugend kind glimlachte naar me, nog steeds met een felblauw waterpistool in de hand, alsof hij me uitdaagde om terug te spuiten. En net zo snel werd ik meegesleurd in de opwindende chaos van het Thaise Songkran-festival.
Songkran, de traditionele viering van het Thaise Nieuwjaar, is een festival als geen ander. Het vindt elk jaar plaats van 13 tot 15 april en markeert het einde van het droge seizoen met een nationaal watergevecht dat staat voor reiniging, vernieuwing en een frisse start. Wat begon als een zacht ritueel waarbij men water over ouderen sprenkelde voor zegeningen, is uitgegroeid tot een groots spektakel van epische proporties.
Terwijl ik me een weg baande door de chaos, waren de straten een waas van kleur, gelach en spattend water. Kletsnat en met een glimlach van oor tot oor besloot ik een pauze te nemen van het speelse strijdtoneel en me onder te dompelen in een ander essentieel onderdeel van de Thaise cultuur: het eten. Als een Thai die bijna met pensioen gaat, had ik al vaak meegedaan aan Songkran, maar dit jaar wilde ik het anders aanpakken.
Songkran is het moment waarop families uit heel het land samenkomen en zich verbinden rond eten – en veel ervan – variërend van snelle streetfood tot uitgebreide maaltijden geïnspireerd op de oude koninklijke keukens. Ik belandde op een drukke straatmarkt, aangetrokken door de bedwelmende geur van gegrild vlees, sissende wokpannen en het onmiskenbare aroma van citroengras. Marktverkopers riepen hun specialiteiten om, hun kramen puilden uit van kleurrijke gerechten. Mijn maag begon alvast te knorren.
Ik begon met Som Tam, de beroemde groene papajasalade. Een verkoper in een bloemenhemd en strohoed stampte geraspte papaja, kerstomaatjes, chilipepers en pinda’s samen in een houten vijzel. Toen hij vroeg hoe pittig ik het wilde, antwoordde ik vol vertrouwen: “Medium.” Grote fout.
Mijn eerste hap was een achtbaan van smaken—zoet, zuur, zout, en toen… BAM! De hitte raakte me als een Songkran-waterkanon. Mijn lippen tintelden, mijn ogen traanden en toch kon ik niet stoppen met eten. De balans van smaken was verslavend.
Daarna kwam Mu Ping, spiesjes van gemarineerd varkensvlees gegrild boven houtskool, geserveerd met een bolletje kleefrijst in een bananenblad gewikkeld. Het vlees was mals, gekaramelliseerd en rokerig, met precies de juiste zoetheid.
Ik doopte het in een klein plastic zakje met Nam Chim Chaeo, een pittige en zure dipsaus, en genoot van elke hap.
Toen zag ik het—het gerecht dat ik zowel enthousiast als een beetje bang was om te proberen: Tom Yum Kung. De stomende kom garnalensoep arriveerde, het oppervlak glinsterde van de chili-olie en geurige kruiden.
Eén slok en ik was verkocht. De bouillon was een perfecte harmonie van citroengras, limoenbladeren, galanga en chili. De garnalen waren sappig en vers, en ze namen alle krachtige smaken op. Het was troosteten met een kick, een gerecht dat me deed zweten, maar waar ik alleen maar méér van wilde.
Voor het dessert kon ik de klassieker mango met kleefrijst niet weerstaan. De mango was ongelooflijk zoet en sappig, de kleefrijst warm en doordrenkt met romige kokosmelk. Het was het perfecte antidotum voor de vurige gerechten die ik zojuist had verorberd.
Terwijl ik op een plastic krukje zat, omringd door locals en medetoeristen en mijn zintuigen nog nagalmden van de smaakexplosie, besefte ik dat Thais eten niet alleen om eten draait—het is een ervaring, een avontuur. En het smaakte nog beter tijdens Songkran, met overal om me heen watergevechten en de lucht gevuld met feestvreugde.
Ik veegde het zweet van mijn voorhoofd, nam een laatste slok van mijn ijskoude Thaise thee en glimlachte. Songkran had me op meer dan één manier doordrenkt en ik zou het niet anders gewild hebben.
Khao Chae: het koele culinaire juweel van Thailand voor de zomer
Er is een guilty foodie plezier waar ik elke Songkran vol vreugde naar uitkijk. Terwijl de zomerse temperaturen Thailand omhullen, verschijnt dit eeuwenoude gerecht als een verfrissende ontsnapping – Khao Chae (ข้าวแช่). Deze elegante maaltijd van gekoelde jasmijnrijst, gedrenkt in ijskoud, bloemengeurig water, is meer dan alleen een culinaire traktatie; het is een verkwikkende ervaring die traditie, verfijning en verlichting van de zon symboliseert. Wat Khao Chae uniek maakt, is het verkoelende effect en de toewijding en zorg die nodig zijn om de delicate smaken te creëren. Traditioneel wordt de rijst meerdere keren gewassen om overtollig zetmeel te verwijderen, zodat een gladde en gepolijste textuur ontstaat. Vervolgens wordt het ondergedompeld in gekoeld water doordrenkt met geurige jasmijn of pandan om een subtiele aromatische ervaring te creëren.
Een Smaak van Thaise Koninklijkheid
Khao Chae vindt zijn oorsprong in de koninklijke keukens van het Rattanakosin-tijdperk van Thailand (1782–heden), waar het zorgvuldig werd bereid voor het koninklijk hof tijdens het hete seizoen. De oorsprong gaat echter nog verder terug en het wordt verondersteld geïnspireerd te zijn door de Mon-keuken, een culturele invloed van de vroege Mon-gemeenschappen in Thailand. In de loop van de tijd transformeerde Khao Chae van een exclusief paleisgerecht naar een geliefde zomerse traktatie die door de lokale bevolking wordt genoten, vooral tijdens Songkran.
Een symfonie van smaken
Hoewel de rijst zelf licht en verfrissend is, ligt de magie van Khao Chae in de verscheidenheid aan hartige bijgerechten, die elk zorgvuldig zijn bereid om de koelte van de rijst te versterken. Deze bijgerechten omvatten onder andere:
- Luk Kapi (ลูกกะปิ): Gefrituurde balletjes van garnalenpasta met een krachtige zout-zoete smaak.
- Hom Daeng Yat Sai (หอมแดงยัดไส้): Gevulde sjalotten met gehakt varkensvlees of garnalen, in een knapperig jasje.
- Mu Foi (หมูฝอย): Zoet, fijn gesneden varkensvlees dat de hartige smaken in balans brengt.
- Chaipo Phat (ไชโป๊วผัด): Roergebakken zoete radijs, die zorgt voor een aangename, taaie textuur.
- Pla Duk Fu (ปลาดุกฟู): Knapperige, geraspte meerval die voor een heerlijke crunch zorgt.
Elke hap van Khao Chae is een symfonie van contrasten – texturen en smaken die elkaar aanvullen en samen zorgen voor een verfijnde, verfrissende eetervaring.
Een seizoensgebonden genot
Door de arbeidsintensieve bereiding wordt Khao Chae voornamelijk in de zomer gegeten, vooral in april wanneer de temperaturen in Thailand stijgen.
Veel luxe Thaise restaurants en traditionele eetgelegenheden bieden het aan als een gerecht dat slechts tijdelijk beschikbaar is, en gezinnen zijn er trots op hun eigen versie thuis te maken.
Voor wie op zoek is naar een authentieke ervaring: in Bangkok worden tijdens het Songkran-seizoen onder andere op de markten Tha Tian Market, Or Tor Kor Market en in gerenommeerde hotels traditionele versies van Khao Chae geserveerd, geheel volgens de historische bereidingswijze.
Afkoelen met cultuur
Meer dan zomaar een gerecht vertegenwoordigt Khao Chae de Thaise gastvrijheid, verfijning en waardering voor balans tussen warmte en verkoeling, eenvoud en complexiteit. Khao Chae eten is een meeslepende ervaring die je meeneemt naar een tijd waarin eten met zorg en culturele betekenis werd bereid.
Dus waarom niet het voorbeeld van de Thaise traditie volgen? Een kom geurige Khao Chae, een bordje heerlijke bijgerechten, en een moment van verkoeling—het is de perfecte manier om de culinaire erfenis van Thailand te proeven.
De beste plekken om het hele jaar door Khao Chae te eten in Bangkok
- Saneh Jaan – Dit met een Michelinster bekroonde restaurant staat hoog aangeschreven om zijn Khao Chae met jasmijnrijst en geurende ijsblokjes.
- Lai Ros – Een lokale favoriet die traditionele Khao Chae serveert met alle klassieke bijgerechten. Ze verkopen al meer dan 50 jaar Khao Chae-sets.
- Khao Chae Mae Siri – Deze instelling in de wijk Bang Lamphu heeft een uniek Khao Chae-recept dat is doorgegeven door Mon-voorouders.
- Jim Thompson, A Thai Restaurant – Hier krijgt Khao Chae een moderne twist, geserveerd in een elegante setting.
Auteur: Khun Chattan Kunjara Na Ayudhya (Chat)
Blijf op de hoogte van het laatste nieuws over Thailand! Klik hier!
Volg onze officiële Facebook-pagina voor alle details!